Met kinderen op ontdekking in het Fort van Breendonk!

Op een rustige zonnige donderdagochtend vertrekken we met de kinderen richting het Fort van Breendonk. Een bezoek aan het Fort staat namelijk al lang op onze lijst om eens te bezoeken. Al tijdens het parkeren worden we stil bij het zien van de prikkeldraad, de poort en de twee wachtposten die aan de ingang van het Fort staan. Na het ontvangen van de tickets en audioguide beginnen we aan onze rondleiding door het Fort van Breendonk.

Table of Contents

Het Fort van Breendonk

We betreden het Fort van Breendonk me de kinderen via de houten ophaalbrug en gaan door de grote poort het fort binnen. Het is er muisstil, zelfs Joachim zodat je er een speld kan horen vallen. Al luisterend naar de audioguide ga je van kamer naar kamer en ondertussen leer je over de geschiedenis van het Fort van Breendonk.

Het Fort is gebouwd tussen 1906-1913 als onderdeel van de verdedigingsgordel rond de stad Antwerpen. Het betonnen pantserfort maakte deel uit van een fortengordel rond de strategisch gelegen havenstad Antwerpen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog word het van 1 tot 8 oktober 1914 zwaar beschoten en omsingeld door Duitse troepen. Uiteindelijk geeft het zich als één van de laatste forten rond Antwerpen over, waarna Antwerpen door de Duitsers wordt ingenomen.

Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, wordt het Fort gekozen als hoofdkwartier voor de generale staf van het Belgische leger. Het is tijdens deze periode dat Koning Leopold er van 9 tot 18 mei 1940 er verblijft.

Tweede Wereldoorlog: gevangenis met een gruwelijke reputatie

Het is tijdens de Tweede Wereldoorlog dat het fort van Breendonk door de Duitsers in beslag wordt genomen. Vanaf dan wordt het als opvangkamp gebruikt voor politieke gevangenen met een gewelddadig regime. Midden 1942 wordt er ook een folterkamer ingericht om gevangenen te onderwerpen aan folteringen.

Tijdens je tocht doorheen het Fort van Breendonk passeert je de eetruimte, de kleine cellen, de slaapplekken, de folterkamer en barakken. Iedereen wandelt in stilte door de smalle gangen en gaan van ruimte naar ruimte. Bij de kleine cellen, waar mensen soms maanden werden in opgesloten terwijl niet mochten gaan zitten van 8 uur ’s morgens tot 20.00 u ’s avonds, krijg je echt een benauwd gevoel! Een beetje verder kom je via een smalle lange gang uit bij de kleine folterkamer…

Op het einde van de rondleiding kom je uit bij de beperkte wasplaatsen en douches. Na de smalle gangen doet het ons deugd om buiten te komen en een wandeling te maken rond het fort. Samen bekomen we van wat we binnen allemaal hebben gezien. Maar na een 5 tal minuten wandelen, komen we al aan bij de executie plaats, muisstil blijven we staan.

Moeilijk te vatten wat hier allemaal is gebeurd, wandelen we verder en verlaten we het fort via de grote brug in stilte..

Enkele confronterende cijfers

Van september 1940 tot en met augustus 1944 zitten er ongeveer 3600 mensen op van zo’n 20 verschillende nationaliteiten opgesloten.

Slechts ongeveer de helft van alle gevangenen zou de oorlog overleven. Hier in Breendonk komen minstens 101 mensen om door ondervoeding, mishandeling of dwangarbeid. Enkele honderden gevangenen worden in Breendonk zelf opgehangen of geëxecuteerd, meestal als gijzelaar.